Kenmerken van een vermoedelijk hoogbegaafde peuter
Sjoerd (3) barst van de energie. Hij heeft nauwelijks slaap nodig. Hij verkent graag grenzen en komt daardoor vaak in conflict met zijn omgeving. Hij beschikt over een ruime woordenschat en weet zijn gedachten heel erg goed onder woorden te brengen. Zijn moeder wordt wanhopig van zijn gediscussieer. Ze is vaak aan het einde van haar latijn.
Mirthe (2,5) wil niet meer naar de peuterspeelzaal. Aan haar moeder vertelt ze: “Juf praat kinderachtig en ik heb niemand om mee te spelen, want de andere kinderen snappen mij niet. De werkjes in de kast zijn stom en saai.”
Dit zijn voorbeelden van situaties waarmee ouders bij Smart-EASE komen voor begeleiding en advies met betrekking tot hun peuter. Heb jij als ouder hier ook mee te maken? Blijf er niet mee rondlopen, maar neem contact op met Smart-EASE, dan kijken we samen wat er mogelijk is.
Heeft mijn peuter een ontwikkelingsvoorsprong?
Bij peuters (en ook bij kleuters) spreken we formeel nog niet over hoogbegaafdheid maar wordt de term ‘ontwikkelingsvoorsprong’ gehanteerd. Dat betekent niet dat peuters niet hoogbegaafd zouden kunnen zijn. Het voorzichtige gebruik van de term ontwikkelingsvoorsprong doen we alleen omdat juist in deze periode de voorspellende waarde van een intelligentieonderzoek beperkt is (Drent & van Gerven, 2004; Peters, 2007).
Kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong bij peuters
- Grote belangstelling voor allerlei onderwerpen (dino’s, natuur, heelal, automerken, etc.).
- Vlotte taalontwikkeling: praat al vroeg (2 jaar) in volzinnen en heeft een opvallend grote woordenschat. Het kan ook gebeuren dat het ‘de brabbel- en één/tweewoord fase van de taalontwikkeling overslaat en pas met praten begint als het in staat is in volzinnen te praten.
- Sterke eigen wil en een grote mate van zelfstandigheid: wil het ook op eigen manier doen, wil eigen keuzes maken. Het kind is erg kritisch en gaat graag in discussie
- Perfectionistisch: doet dingen heel precies en stelt hoge eisen aan zichzelf én aan anderen. Begint vaak aan een nieuwe stap als het kind het zeker weet dat hij het kan. Ze lijken de oefenfase over te slaan.
- Tomeloze energie: zeer ondernemend tot uitputting van ouders en zichzelf aan toe.
- Snelle cognitieve ontwikkeling: kan kleuren benoemen, tellen, herkent cijfers en letters, heeft vaak al jong getalbegrip, legt snel verbanden (oorzaak-gevolg).
- Sociaal/emotioneel gezien verder dan leeftijdsgenootjes. Kan hierdoor in conflict komen met leeftijdsgenootjes. Het kind verwacht van anderen meer dan het leeftijdsgenootje aankan. Dit levert vaak teleurstellingen en heftige emotionele reacties op. Gevolg is dat de omgeving dit vertaalt naar ‘jong gedrag.’
Door middel van een goede observatie en door goed te luisteren naar jullie als ouders kunnen we in redelijke mate van betrouwbaarheid vaststellen of er bij je kind sprake is van een ontwikkelingsvoorsprong en of er daarnaast voldoende kenmerken zijn van hoogbegaafdheid.
Ervaring leert echter dat de meeste ouders helemaal niet bij me komen met de vraag of hun peuter hoogbegaafd is. En dat moet ook helemaal niet de discussie. Ze zien dat hun kind gefrustreerd of ongelukkig is of dat ze zelf uitgeput raken door de energie van hun kleine doerak. Ze willen maar één ding en dat is dat hun kind weer gelukkig wordt. Logisch toch?
Wil je meer weten over hoogbegaafdheid bij (jonge) kinderen? Dan kan ik je deze boeken over hoogbegaafdheid voor ouders aanraden.
Smart-Ease helpt bij begeleiding van vermoedelijk hoogbegaafde peuters
Voelt jouw kind zich niet begrepen? Gaat het met veel tegenzin naar de peuterspeelzaal? Ben je de driftbuien en de discussies van je kind helemaal zat? Put de tomeloze energie van je kind je uit of loop je tegen andere hindernissen aan? Smart-Ease helpt bij het begeleiden van hoogbegaafde peuters
Meer lezen?
In het boek Bijdehante baby’s en pittige peuters introduceert Drs. Lilian van der Poel-de Schipper de XL-signaleringslijst voor het herkennen van een ontwikkelingsvoorsprong bij baby’s en peuters. Pedagogisch medewerkers en allen die zich vanuit professie of interesse bezighouden met jonge kinderen vinden in dit boek tientallen voorbeelden die zichtbaar maken hoe een ontwikkelingsvoorsprong eruit zou kunnen zien.
Met behulp van de XL-signaleringslijst bekijken we het kind in zijn geheel, en kijken we dus niet alleen naar cognitieve aspecten, zoals veel andere instrumenten doen. We richten ons op het hele wezen van het kind, op zijn denken en op wie hij is, en besteden daardoor aandacht aan de complete ontwikkeling van het kind. Deel 1 van dit boek biedt een theoretisch kader. Deel 2 van dit boek gaat in op de praktijk van het signaleren en begeleiden van jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Daarbij besteden we ook aandacht aan de rol van de ouders. In de bijlagen vind je naast de XL-signaleringslijst ook andere handige documenten voor bijvoorbeeld het doen van observaties en het maken van plannen.