Afstromen of blijven zitten

Afstromen of zitten blijven?

EERSTE HULP BIJ HOOGBEGAAFDHEID EN LEREN LEREN? KLIK HIER
Ze bezorgen je soms grijze haren: pubers. Gelukkig halen ze uiteindelijk vaak toch de eindstreep dankzij een stuk bewustwording, een andere aanpak en – niet onbelangrijk – meer inspanning. En ik moet je bekennen: ook ik zweet soms peentjes. Ik krijg dan ook altijd een heel feestelijk gevoel als het verlossende mailtje of telefoontje binnenkomt met de melding dat de leerling over is naar het volgende leerjaar. Dat voelt alsof het mijn eigen kind is. Ik ben in zo’n geval niet alleen blij voor het kind, maar ook voor de ouders en de leerkrachten. Ik zeg vaak: “Het zweet moet op de juiste rug!”
Toch ontkom je er niet aan dat er ook wat zweet op de ruggen van ouders en leerkrachten zit – en op die van mij. Als het dan gelukt is, voelt het echt als teamwork.
 

Tijd om te rijpen

Helaas gaat het ondanks alle inspanningen soms mis – hoewel ‘mis’ misschien niet het goede woord is. Soms heeft een kind een extra jaar nodig om te ‘rijpen’. De gevleugelde woorden van mijn moeder waren zo gek nog niet: “Ach dat kind is nog niet af. Het moet nog rijpen.” Wijze en ware woorden.
 

Oei, ik groei

Terwijl ik de keuken uit loop, zie ik de lengtegroeistreepjes van onze twee jongsten op de wandtegels. Onze oudste zoons komen met hun bijna twee meter inmiddels boven de tegels uit die halverwege de muur ophouden. Vanaf dat moment zijn we ook gestopt met het zetten van strepen. Ik roep onze jongste dochter van bijna 16 en vraag haar om even tegen de muur te staan. En ja hoor, mijn vermoeden wordt bevestigd: in een jaar tijd is ze bijna 15 centimeter gegroeid. Ook zij heeft nu een lengte die niet meer aan te strepen is op de tegels.
 

Sprongetjes maken en slapen

Groeien kost energie. Voor sommigen kost het zelfs erg veel energie. De zoon van mijn vriendin bijvoorbeeld: hij had het in 4VWO niet makkelijk en bleef uiteindelijk zitten. Volgens mijn vriendin was hij niet vooruit te branden. Geen wonder als je in een jaar tijd 30 centimeter groeit! Die energie kun je maar één keer gebruiken. Bij baby’s en peuters vinden we het heel logisch dat ze sprongetjes maken en daarom veel slaap nodig hebben. Van pubers verwachten we ondanks de groei inzet en goede resultaten.
 

Zitten blijven of afstromen

Zitten blijven lijkt tegenwoordig wel uitzonderlijk. Afstromen wordt eerder als de oplossing gezien. Afgezien van het feit dat ik het fenomeen ‘zitten blijven’ en ‘afstromen’ sowieso vreemd vind, elk kind heeft immers zijn eigen leertempo, betreur ik afstromen in het bijzonder. Afstromen heeft voor een hoogbegaafd kind allereerst als effect dat het onderwijs nog minder goed aansluit bij de manier waarop hij of zij denkt. Maar ook wordt hierbij te weinig rekening gehouden met de groeifase waarin deze leeftijdsgroep zich bevindt. Tenslotte zie ik vaak dat deze oplossing wordt gekozen zonder dat er eerst een goede analyse is gemaakt van de oorzaken van de tegenvallende resultaten van deze talentvolle kinderen.
 
We zouden beter moeten weten; overal kun je lezen over de ontwikkeling van het puberbrein. Pubers groeien niet alleen vreselijk hard maar bovendien bevinden ze zich in een emotionele en hormonale achtbaan: de hormonen gieren door het lijf. Dat kost bakken met energie. Vind je het dan gek dat de studieresultaten in die fase achterblijven? Onderwijswetenschapper John Hattie zou zeggen: “Als ik in het Nederlands onderwijssysteem was opgegroeid, was ik behanger of crimineel geworden.”
 

Wat was ook alweer de bedoeling?

Laten we alsjeblieft de rust bewaren en vertrouwen houden in het kind. Laten we kijken naar wat ook alweer de bedoeling was: kinderen laten opgroeien tot gelukkige en evenwichtige mensen. Tot jonge mensen die zich in de toekomst goed weten te handhaven en op hun manier een steentje kunnen bijdragen aan de maatschappij. Dat betekent voor sommigen dat ze even rijpingstijd nodig hebben. En ja, dat kost geld. Maar het kost de maatschappij nog veel meer geld als deze jongeren ongelukkig worden doordat ze onderwijs volgen dat niet bij hen past.
 
Wat vind jij? Laat een reactie achter.
 
 
Vond je dit nuttig? Dan kun je het delen!
Geplaatst in Blog, Gedrag en emoties, Gedrag en opvoeding, Leren leren, Uit de praktijk.

4 reacties

  1. Wat een heerlijk artikel om te lezen! Als moeder van twee pubers waarvan de oudste door een ingewikkelde periode gaat waarbij ze worstelt met een hoeveelheid hormonen die te groot is voor het magere lijfje waar ze in huist, letterlijke groei, en worstelend met vroeg opgelopen stress dat er nu aan alle kanten uit komt. Druk bezig met het ontdekken van wie ze is en wat ze wel of niet wil moet ze bezig zijn met onderwerpen die ver van haar bed staan op dit moment. Ook vragen wij pubers om juist in deze periodes behoorlijk belangrijke keuzes te maken. Welk profiel? Wat wil ik met mijn leven, welk beroep ga ik later uitoefenen en welke opleiding hoort daarbij? En dan ontdekken dat het hele jaar eigenlijk niet in teken van school gestaan heeft en het nig maar de vraag is of je bovenstaande vragen met spoed moet beantwoorden.
    Sterker nog er vanuit school aangegeven wordt dat van school gaan( afzakken naar een lager niveau) verstandig is vanwege je leeftijd omdat wanneer je blijft zitten en je het weer niet haalt je te oud bent voor het lagere niveau. Hmm middelbaar onderwijs lijkt steeds meer bezig met het behalen van scores en minder met adaptief onderwijs. Wellicht onze ervaring nu, wij hebben immers ook een kind dat nog niet rijp is!

    • Dit heb je zeer treffend geschreven!! Bedankt voor je reactie. Het lijkt niet te gaan om de ontwikkeling van het kind maar om het systeem en de scores. Ik zie gelukkig al scholen die mooie, helpende veranderingen doorvoeren maar dit gaat nog veeeeeel te langzaam. Vooral als je het vergelijkt met de industriële revolutie. Techniek gaat super snel. Wij moeten deze kinderen voorbereiden op een zich snel ontwikkelende maatschappij maar het blijft wel belangrijk om de mens en zijn gevoel niet uit het ook te verliezen.

  2. Veel kinderen hebben profijt van een extra jaar. Terecht stel je dat eerst naar de oorzaken moet kijken en dan pas naar het vervolg.
    Ik sta aan het einde van mijn onderwijs carrière en wordt oprecht verdrietig van de norm in het huidige (basis) onderwijs. Daar waar ik vroeger de ruimte kreeg om kinderen te volgen in hun totale ontwikkeling en in mijn onderwijs een uitgebalanceerde mix was van cognitieve en creatieve vakken, is nu vooral de opbrengst bepalend. Een leerlingbespreking heet tegenwoordig een prestatie feedback gesprek. We meten alles en denken alles te weten. En deze opbrengstreligie, vaak manisch uitgedragen door IB-ers en directeuren, hebben tot gevolg dat niet meer maar het kind, maar zijn resultaten wordt gekeken.
    Ik hoop de teloorgang van deze ontwikkeling nog mee te maken in mijn vak.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *