Hoe frustrerend is het als je veel meer kunt dan de Cito-uitslag doet vermoeden. In het ideale geval zou de leerkracht die de kwaliteiten van de leerling kent, dit relativeren. Maar in het geval van Madieke komt de uitslag hard aan. Ze is door de Cito-uitslagen zo onzeker geworden dat ook de resultaten van de methodegebonden toetsen tegenvallen. Het beïnvloedt haar hele werkhouding en welzijn.
Eelco, de vader van Madieke vertelt dat hij in de loop van de basisschool de nieuwsgierigheid en het zelfvertrouwen uit zijn dochter zag wegvloeien: “Op school is ze echt aan het onderpresteren door deze faalervaringen. Gelukkig zien we in enkele dagen vakantie weer de oude Madieke terug. Dan is ze enthousiast, betrokken, neemt initiatieven, stelt veel vragen en heeft weer plezier in lezen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat Madieke meer in zichzelf gaat geloven en op vervolgonderwijs komt dat bij haar talent past? Hoe krijgen we onze ‘oude’ Madieke weer terug?”
Uit de praktijk: Madieke (11 jaar)
Als vierjarig stapte Madieke vol zelfvertrouwen de basisschool binnen. In groep 1 en 2 had ze een juf die haar talent direct zag. Met deze juf had ze een goede klik en kreeg ze regelmatig extra uitdaging aangeboden, waaronder de plusklas. De eerste resultaten (ook die van de Cito) beloofden veel. In groep drie veranderde het gedrag van Madieke: ze werd stil, teruggetrokken, klaagde vaak over lawaai in de klas en dat ze zich niet kon concentreren. De leerkracht uitte al vrij snel haar zorgen over de Cito. Voor haar waren de Citoresultaten een reden om Madieke voorlopig uit de plusklas te halen en haar voor rekenen het basiswerk te geven.
Een neerwaartse spiraal
De toon was gezet. Haar zelfvertrouwen nam af. Evenals haar motivatie. Haar ouders zagen haar fouten maken op sommetjes die ze normaal gesproken met gemak deed. De gang naar school werd zowel voor Madieke als haar ouders behoorlijk zwaar. Gesprekken met de leerkracht volgden maar deze leverden niets op want de juf zag in de klas niet wat de ouders thuis zagen.
Schooladvies en tijd voor hulp
In groep 7 volgde de entreetoets. De resultaten pasten helemaal niet bij wat je bij Madieke zou mogen verwachten. Dit was het moment voor ouders om aan de bel te trekken bij Smart-Ease.
Eelco: “Ik voorzie dat Madieke straks een VMBO-K advies krijgt. Begrijp me goed, als dit het onderwijs zou zijn dat bij haar zou passen dan heb ik daar totaal geen problemen mee. Ik weet echter zeker dat dit niet bij haar past. Ik voel en zie aan alles dat we haar echt te kort doen.”
Van fixed naar growth mindset
Na kennismaking en onderzoek kon ik het gevoel van de vader van Madieke goed plaatsen. Madieke was een welbespraakt, pienter en heel gevoelig meisje dat inmiddels de vaststaande overtuiging had dat ze niet goed was in rekenen en begrijpend lezen. Het gebrek aan zelfvertrouwen zag je terug in de aanpak van de vragen. Bij elke vraag zocht ze bevestiging en dacht ze veel ingewikkelder dan nodig was.
Er was dus werk aan de winkel. Door de begeleiding ontdekte Madieke haar talenten en kwaliteiten en leerde ze stap voor stap leervaardigheden aan. Door de succeservaringen groeide haar zelfvertrouwen en verbeterde haar werkhouding. Ze toonde weer initiatief om nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Een desillusie
De toename van het zelfvertrouwen zagen ouders en leerkracht in alles terug: haar werkhouding werd beter en de toetsresultaten van Cito lieten een verrassende groei zien. Je kunt je voorstellen hoe teleurgesteld Madieke was toen de leerkracht toch een heel voorzichtig advies gaf op basis van het leerlingenvolgsysteem vanaf groep 5. Ze zag wel dat Madieke enorm vooruitgegaan was maar bij het schooladvies werden altijd de Cito-resultaten vanaf groep 5 meegenomen. Dit was nou één keer het beleid van de school. Juf verzekerde haar, dat mocht Madieke goede resultaten laten zien op de eindtoets, het advies zou veranderen in VMBO K-tl (dakpanklas). Een schrale troost. De ouders stonden met de rug tegen de muur. En Madieke voelde weer de druk op de ketel.
Hoe is het nu met Madieke?
Je zult het niet geloven maar Madieke zit inmiddels in 3VWO. Mede dankzij de mentor in de brugklas van 1K/tl. Zij had oog voor de talenten van Madieke en moedigde haar aan. Madieke haalde uiteindelijk zulke hoge cijfers dat er wat haar betreft maar één ding op zat: opstromen.
De afdelingscoördinator hielp in eerste instantie niet mee: ze sprak haar angsten uit met betrekking tot de toekomst en verwees wederom naar de Citoresultaten van de basisschool. Maar de positieve feedback van alle leerkrachten heeft haar er uiteindelijk van weten te overtuigen dat Madieke toch kon opstromen naar Havo/VWO. En terecht want ze heeft laten zien wat ze kon. Ook nu haalt ze mooie resultaten en inmiddels zit ze in de theaterklas en heeft veel vriendinnen.
Uit het oogpunt van privacy zijn de namen in dit weblog gefingeerd.
