Een tijdje geleden zat de zevenjarige Luuk bij me aan tafel. Hij zag spierwit. Luuk zat al twee weken thuis. Hij had namelijk zoveel stress van school dat hij er ziek van was. Luuk is een heel gevoelig kind. Hij keek me met grote ogen aan en vertelde ernstig: “Weet je Henriëtte, ik heb twee juffen. De ene juf begrijpt mij en de andere niet. Ik probeer haar te vertellen wat ik nodig heb maar ze luistert niet. Ze houdt zich ook niet aan afspraken. Als ik samen met mijn moeder kom belooft ze mij dat ze ervoor gaat zorgen dat ik rustiger kan werken maar ze houdt zich niet aan de afspraak. Ze moppert alleen maar dat ze geen tijd heeft en doet dan heel dwingend.”
Luuk kan zo prachtig verwoorden wat hij nodig heeft. De juf krijgt het eigenlijk op een presenteerblaadje. Zo’n kind in je klas is toch een cadeau?! Maar goed, je moet zo’n cadeau wel willen aannemen.
Over cadeau gesproken: een aantal jaren geleden had ik een ervaring waarbij ik ook afhankelijk was van een ander. Deze herinnering deed mij denken aan Luuk. Ik moest namelijk voor een medisch onderzoek naar het ziekenhuis. Voor het onderzoek werd ik opgewacht door twee verpleegkundigen: de ene schudde kordaat mijn hand. Ik zag aan alles dat ze doelgericht was en in weinig tijd door het onderzoek wilde. De andere zag kennelijk aan mijn gezicht dat ik het best spannend vond. Haar vriendelijke, ontspannen benadering gaf me al snel vertrouwen.
De kordate verpleegkundige sommeerde me in een stoel plaats te nemen en mijn arm vrij te maken. Toen ze naar mijn arm keek zag ik dat ze verstrakte. Het bleef niet alleen bij lichaamstaal want vervolgens mopperde ze:”tjonge, wat een dunne aderen heb jij! Als ik nu die infuusnaald maar kan inbrengen.”
Terwijl ze de band strak trok om mijn arm, stak ze niet onder stoelen of banken dat het toch wel een heeeeel erg moeilijk klusje zou worden. Ik probeerde haar een beetje aan het lachen te krijgen met ‘tja, moeder natuur heeft het voor u dus niet makkelijk gemaakt.’ Dat mocht niet baten. “Neeee, dit is echt vreselijk!!! Nu kan ik wel een ader in je pols pakken maar als ik daar de infuusnaald inzet dan doet dat vaak pijn,” vervolgde ze geïrriteerd. Om er vanaf te zijn motiveerde ik haar om die naald toch maar in de ader van de pols te zetten.
De naald zat er nog maar net in of de volgende tegenslag kondigde zich aan. De pols werd helemaal dik. De zojuist zo kordaat ogende verpleegkundige veranderende nu als een kat in het nauw. Ondertussen voelde ik me toch wat misselijk worden en ik merkte dat het bloed langzaam uit mijn hoofd trok. Ik besloot nu toch maar even duidelijk mijn grens aan te geven. Er werd gehoor gegeven aan die grens: hup, de stoel werd horizontaal gezet en ik kreeg vervolgens allerlei tips om te voorkomen dat ik weg zou vallen. Het zweet stond me inmiddels op het voorhoofd maar met het beetje energie besloot ik mijn behoeftes nog duidelijker kenbaar te maken: “Ik merk dat ik erg gespannen word van uw stress. Ik heb een enorm inbeeldingsvermogen. Zou u alstublieft in stilte het infuus kunnen aanbrengen?’
De empathische verpleegkundige had het roer inmiddels in stilte overgenomen. Haar woorden kalmeerden me en terwijl ze me geruststelde zat de naald er al in. Eenmaal tot rust gekomen zag ik dat de andere verpleegkundige ook weer gekalmeerd was. Ze excuseerde zich voor haar gedrag en vriendelijk veegde ze met een koud waslapje het zweet van mijn voorhoofd. Toen alles voorbij was informeerde ze oprecht belangstellend of het wel weer ging en of ik trek had in een kop koffie.
Ik was blij dat de verpleegkundige het zo sportief opnam. Tevreden fietste ik naar mijn werk. Op mijn werk aangekomen trof ik degene die werkzaam is in het kantoor naast me. Nog een beetje beduusd vertelde ik haar over mijn ervaring. ‘Buurvrouw’ die werknemers in de zorg coacht, luisterde met aandacht. “Tjonge, Henriëtte, jij hebt deze verpleegkundige in stress een groot cadeau gegeven en zo te horen heeft ze het met open armen ontvangen.”
Ik realiseerde me hierdoor weer dat het onderwijs en de gezondheidszorg paralellen hebben. Het zijn beide systemen waarin de leerling/cliënt een kwetsbare, afhankelijke positie heeft. Je bent afhankelijk van de mensen die in dit systeem werken. Zij hebben een grote invloed op jouw welbevinden.
Ik had het geluk dat de verpleegkundige naar me luisterde en mijn behoefte serieus nam. Als professional kun je echt het verschil maken. Luuk verdient ook een juf die ‘zijn cadeau’ met open armen in ontvangst neemt. Ik weet zeker dat Luuk dan weer vol vertrouwen en met plezier naar school zal gaan.
Op de hoogte blijven?
