Ik zie veel slimme en gevoelige kinderen in de praktijk die de lat hoog leggen voor zichzelf. Ze hebben een grote interne criticus. Daardoor zijn ze vaak bang om fouten te maken en risico’s te nemen. Deze kinderen hebben baat bij ouders en leerkrachten die vertrouwen in hen hebben en dit uitspreken en hen met kleine stapjes, humor en een liefdevolle benadering naar een volgende uitdaging begeleiden
Dat de manier waarop we communiceren dus invloed heeft op de mindset van kinderen blijkt wel uit het verhaal van Sietske over mindset en communicatie.
Uit de praktijk: Sietske
Sietske (4) is op school nauwelijks zichtbaar. In tegenstelling tot thuis laat ze op school niet zien dat ze veel in haar mars heeft. Ze kiest alleen de werkjes die ze al kent. De leerkracht is inmiddels gestopt met het aanbieden van uitdaging. Ze vertelt de ouders dat Sietske waarschijnlijk nog niet toe is aan uitdaging.
De ouders van Sietske zijn er van overtuigd dat de werkjes echt niet te moeilijk zijn. Sterker nog: thuis doet ze opdrachtjes die qua moeilijkheidsgraad veel complexer zijn.
Een heel moeilijk werkje
Als ik Sietske thuis observeer, speelt ze heel ontspannen met haar zusje van twee. De twee zijn heerlijk in de weer. Sietske geeft haar zusje opdrachtjes. Ik hoor haar zeggen: “Luister goed, dit is een hééél moeilijk werkje. Pak de spullen die je nodig hebt. Kijk me heel goed aan. Ik leg het je maar één keer uit.”
In de verlamming
Drie keer raden wat ik de juf regelmatig hoor zeggen als ik in de klas kom observeren?….
Als Sietske een werkje moet kiezen uit de kast zie ik haar vertwijfelde blik. Als alle kinderen inmiddels een werkje hebben gekozen, loopt de juf naar Sietske en pakt een werkje voor haar uit de kast. Terwijl juf de opdracht uitlegt, is de spanning in het lijfje van Sietske bijna voelbaar. Haar ogen staan groot. Juf staat op en zegt: “laat jij maar eens zien dat jij dat kunt.” Sietske kijkt wat onrustig om zich heen en rommelt wat met het materiaal maar doet vervolgens niets.
Hangt er een labeltje in de lucht?
“Nou, zag je nu wat er gebeurde? Ik bied haar een werkje aan waarvan de ouders denken dat ze het allang kan. Nu zie je het zelf. Ze komt niet tot werken. Ik vind haar ook zo in zichzelf gekeerd. Ze maakt nauwelijks contact. Ik maak me echt zorgen om haar. Is er niet veel meer met haar aan de hand.” Ik hoor de vertwijfeling in de stem van juf Elvira tijdens de nabespreking.
Bewustwording
We wisselen met elkaar van gedachten over wat de oorzaak van het gedrag van Sietske zou kunnen zijn. Als ik Elvira vertel over wat ik Sietske thuis hoorde zeggen, blijft het even stil. Even zie ik Elvira verstarren maar dan schiet ze in de lach en zegt: “Oeps, dit doet me denken aan mijn eerste pianoleraar. Ik voelde dat hij weinig vertrouwen in mij had. Ik werd daar heel zenuwachtig en opstandig van. De leraar vond mij eigenwijs en vond dat ik maar beter wat anders kon doen dan muziek maken. Pianospelen zou vééél te moeilijk voor me zijn. Gelukkig hebben mijn ouders een andere leraar voor me gevonden die veel vertrouwen in me had. Ik speel nu nog iedere dag met veel plezier piano….
Tjonge, ik moet hier even van bijkomen. Ik was me totaal niet bewust van mijn eigen gedrag.”
Hoe is het nu met Sietske
Na vier weken heb ik weer een afspraak met juf Elvira en dit keer zijn de ouders van Sietske ook bij het gesprek aanwezig. Als ik binnenkom voel ik aan de sfeer dat het beter gaat met Sietske.
Elvira: “Telkens als ik een werkje aanbied ben ik me bewust op welke manier ik dat doe. Ik spreek mijn vertrouwen in Sietske uit en dan zie ik dat ze ontspant. Ik heb nu pas het gevoel dat ik Sietske echt leer kennen: ze kan beter vertellen wat ze moeilijk vindt en gaat dan lekker aan het werk.”
Uit het oogpunt van privacy zijn de namen in dit blog gefingeerd.
