We hebben er van tijd tot tijd allemaal wel eens last van: de interne zelfcriticus. Dat stemmetje in je hoofd dat jou vertelt dat ‘die presentatie die je zojuist gaf echt niet goed genoeg was, of dat je wel tevreden kunt zijn over die 7 maar dat het ook een acht had kunnen zijn, dat je toch ècht moet afvallen of dat het na twee klussen echt nog geen tijd is om uit te rusten en dat je toch ècht even moet doorzetten,’ enzovoort enzovoort.
Karel
Een vriendin van me noemt dat stemmetje ‘Karel.’ Ze geeft lessen gelukskunde op Saxion Hogeschool en Karel is in haar optiek een saboteur als het gaat om geluk: net als je bijvoorbeeld na een dag hard werken tevreden op de bank ploft, wordt ‘Karel’ wakker:”wacht eens even, je bent nu wel tevreden maar als je iets harder gewerkt had, had je die to-dolijst afgekregen…?!”
Mirjam Spitholt, zo heet vriendin, trekt volle zalen met de hoofdrolspeler Karel. Ze heeft er zelfs een boek over geschreven met heerlijk relativerende humor.
Inmiddels heeft ze ook een prachtig prentenboek geschreven voor jonge kinderen over hetzelfde onderwerp. De tot de verbeelding sprekende illustraties zijn gemaakt door Daniëlle Foekens-Harms.Het boek heet ‘Vandaag is mijn lievelingsdag‘
Een dwingend stemmetje
Hoogbegaafde kinderen hebben ook vaak last van ‘de Karel’ in hun hoofd. En als je niet uitkijkt dan leidt dit van tijd tot tijd tot hoogoplopende emoties of juist tot vluchtgedrag. Vandaag had ik een ouder aan de telefoon wiens zoontje ‘Karel’ zelfs ‘ een haai’ noemde. Om hier maar even mee aan te geven hoe dwingend en dreigend dat stemmetje in het hoofd voelt voor haar zoon.
Beren op de weg
Hoogbegaafde kinderen denken en voelen veel. Ze missen echter vaak nog dat stukje levenservaring dat nodig is om datgene waarvan je denkt dat het misschien gaat gebeuren, te kunnen relativeren. Voor je het weet creëren ze voor zichzelf zoveel beren op de weg met alle gevolgen van dien.
Perceptie
Mirjam gebruikt in haar boek een mooie metafoor: ‘gedachten zijn de film, waarbij onze perceptie de projector is. Het leven is wat er uiteindelijk op het doek verschijnt.’
Oftewel: wat je gelooft over jezelf, is de manier waarop je kijkt en leeft.
Voor je het weet creëer je je eigen Netflixserie met slechte afloop.
Als je kind gelooft dat het niet goed is in bijvoorbeeld rekenen dan zegt zijn perceptie: ‘je hebt hélemaal gelijk!!’ Je perceptie gaat dan op zoek naar allerlei situaties om te bewijzen dat deze gedachte klopt.
Vrienden worden met Karel
Die negatieve gedachten zijn beslist niet helpend en putten je uit. Je wilt het liefst dat ze stoppen. Wat afleiding kan helpen maar dit is slechts van tijdelijke aard. Het is van belang om in te zien dat je zelf invloed kunt uitoefenen op je gedachtes. Mirjam geeft in haar boek een aantal tips waarvan ik er hier alvast 3 noem:
- Geloof niet alles wat je denkt. Dat wat Karel in je oor schreeuwt, is namelijk niet de waarheid. Zelfkritiek is ook maar een mening.
- Houd Karel te vriend. Hij wil je namelijk beschermen tegen alle gevaren. Probeer hem dus niet weg te jagen, maar wees vriendelijk. Geef hem een kus op zijn voorhoofd maar laat hem vooral niet de bestuurder van je leven zijn. Geef hem een plekje op de bijrijdersstoel want met 2 tot 3 procent van wat hij zegt kun je wat.
- Houd de humor erin. Karel neemt namelijk alles bloedserieus en kan niet relativeren, laat staan om zichzelf lachen.
Uit ervaring weet ik inmiddels dat haar tips zorgen voor ruimte in het brein. Humor doet het altijd goed. De tips die Mirjam Spitholt geeft, spreken erg tot de verbeelding en zorgen voor ontspanning en een lach op het gezicht bij menig kind en ook bij hun ouders.
