Hoogbegaafd en ‘ik doe het graag op mijn manier.’

“Waarom houdt de autonomie op zodra een kind een schoolgebouw binnenkomt?,” vraagt Emiritus Hoogleraar Human Resource Development Joseph Kessels zich af. Vervolgens citeert hij een leus die hij op een muur in een Zuid-Frans provinciestadje zag staan: ‘Je ne suis pas né pour être dirigé,’ oftewel: ‘Ik ben niet geboren om gemanaged te worden.’ Het doet me gelijk denken aan de vijfjarige Levi, bij wie autonomie de sleutel bleek voor zijn leren. Hij is niet de enige: hoogbegaafd en eigenwijs zijn komen opvallend vaak samen voor.

Uit de praktijk: Levi

“Ik weet niet hoe ik hem kan bereiken. Hij blokkeert direct als ik hem wat wil uitleggen,” zegt Lianne, de leerkracht van groep 2 wanhopig. “Ik merk de laatste tijd dat ik verzand in gemopper en dat is nou net wat ik niet wil. Kun jij eens meedenken in wat Levi nodig heeft?”

Nieuwsgierig

En zo maak ik een afspraak met de vijfjarige Levi en zijn ouders. Als ik Levi ophaal uit de wachtkamer, maakt hij makkelijk contact. Onderweg naar mijn praktijkruimte stelt hij allerlei vragen over de schilderijen die in de gang hangen. Zodra we de praktijkruimte binnenkomen loopt hij vrij rond en bekijkt aandachtig het materiaal dat op tafel staat. Zijn aandacht wordt direct getrokken door een Smart-game.

Een stapje achteruit

Kortom, zijn ruime woordenschat en zijn nieuwsgierigheid steekt hij niet onder stoelen of banken. Terwijl ik even met zijn ouders praat, laat Levi trots zien dat hij level 5 al gehaald heeft. Dit stimuleert om naar het volgende level te gaan. Nu zie ik echter dat dit wat meer puzzeltijd kost. Aandachtig gaat hij te werk. Als het klaar is bekijken we samen of  het resultaat klopt. Hij neemt duidelijk de leiding. Ik stel hem vragen over zijn aanpak. De vader van Levi wil het van hem overnemen en dan zie ik dat Levi afhaakt. Ik moedig Levi aan om het zelf te doen en de vader van Levi begrijpt mijn hint dat hij even een stapje achteruit moet doen.

Denkstimulerende vragen

Ik ga naast Levi zitten en het enige wat ik doe is de verwachting uitspreken dat ik zeker weet dat hij het kan. Met een aantal vragen help ik hem op weg. Levi is weer helemaal gefocust. Ik laat hem vervolgens even alleen. Het duurt niet lang of ik hoor een enthousiaste kreet dat het gelukt is. Dit succes smaakt naar meer.

Ik vertel deze ervaring aan de leerkracht en leg haar uit dat het belangrijk is om Levi eerst even de ruimte te geven om het zelf te proberen. Als hij vastloopt is het zaak om de taak niet uit handen te nemen maar vragen te stellen die hem op weg helpen. Ik laat haar vervolgens zien wat ik bedoel.

Geen volgers maar leiders

De leerkracht is blij met deze tips en bij de volgende observatie in de klas zie ik dat ze het advies goed heeft opgepakt.
Juf Lianne: “ik ben me de afgelopen periode bewust geworden van het feit dat ik te snel de regie neem als een kind het niet begrijpt. Gevolg is dat ik zie dat de betrokkenheid van het kind afneemt. Voor ik het wist zat ik de taak op te lossen in plaats van het kind.  De kinderen die bij elke hindernis mijn hulp inriepen moesten wel even wennen aan mijn nieuwe aanpak.
Ik zie dat een autonoom kind als Levi enorm blij wordt van het feit dat ik hem vertrouwen geef en niet meer het ‘stuur’ overneem maar hier en daar wat bijstuur door de juiste vragen te stellen. En daarnaast kom ik tegemoet aan zijn behoefte aan ruimte. Nu zie ik dat hij zich met sprongen ontwikkelt.”

Topjuf, die Lianne, een dame met inspirerend leiderschap! Onderzoekend, nieuwsgierig, betrokken en kritisch op haar eigen handelen. Met Levi komt het wel goed en met de rest van de klas ook. ‘True leaders don’t create followers, they create more leaders.’

Meer lezen over hoe je autonome kinderen kunt aansturen?

Leer kinderen omgaan met verandering, stress en angst

Je fantastische elastische brein (voor kinderen)

Mindset: verander je manier van denken om je doelen te behalen

Uit het oogpunt van privacy zijn de namen in deze blog gefingeerd.

Vond je dit nuttig? Dan kun je het delen!
Geplaatst in Blog, Gedrag en emoties, Gedrag en opvoeding, Uit de praktijk.

2 reacties

    • Dag Suzanne,
      Wat een mooi compliment!! Dank je.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *