Leestips
Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen – Philippa Perry
Kinderen zijn geen puppy’s , de kracht van zelfsturing in opvoeding – Jürgen Peeters
Positive discipline – Jane Nelson e.a.
Zo kun je mij bereiken – door Patricia Antersijn e.a.
Red mij niet – Sanne van Arnhem
Me-time voor mama
Hoogbegaafde kinderen zijn over het algemeen erg gevoelig. Ze pikken veelal de emoties op uit hun omgeving. Soms lijkt het alsof ze dwars door iemand heen kunnen kijken. Jonge kinderen die nog geen woorden kunnen geven aan wat ze voelen, kunnen voor hun omgeving een ‘spiegel’ zijn. Je ziet in het gedrag van het kind terug wat jij voelt. Als je je hier als ouder of leerkracht niet bewust van bent, kan het gebeuren dat het kind onterecht wordt terechtgewezen op zijn of haar gedrag. Zo ging het ook met Ayoub.
Ayoub is een gevoelig en wilskrachtig mannetje van zes jaar. Tot grote frustratie van zijn moeder Yasmine, nemen de woede-aanvallen ondanks dat ze al veel tips heeft toegepast, toe. Ze legde in eerste instantie de oplossing buiten zichzelf. Lees hier hoe een beetje meer me-time voor mama, Ayoub wat meer in balans bracht.
Uit de praktijk: Yasmine en Ayoub
“Als school nu maar zorgt voor de juiste uitdaging, dan nemen zijn woede-aanvallen wel af,” vertelt Yasmine hoopvol. Als ik haar vraag waar deze overtuiging vandaan komt, geeft ze aan dat dit in het verslag van het capaciteitenonderzoek stond.
De zevenjarig Ayoub is onlangs getest. De reden van de test was dat Ayoub steeds vaker boze buien had. De ouders vroegen zich af wat de oorzaak van de boze buien was: was hij dan toch hoogbegaafd?, of was er sprake van ADHD? Ayoub was volgens de ouders namelijk wel een heel pienter mannetje maar ook vreselijk druk en driftig. En vooral met dat laatste stelde hij zijn moeder behoorlijk op de proef.
Gevoelig en een klein emmertje
Yasmine herkent de gevoeligheid en het ongeduld van Ayoub in haarzelf. Ze vindt het heel naar als Ayoub verdrietig is maar ze raakt geïrriteerd als hij geen geduld kan opbrengen voor een taak. “Ja, ik moet zeggen dat ik ook graag direct het antwoord wil geven. Ik gun mezelf ook geen tijd om uitdagende dingen te leren,” zegt ze lachend. “Het liefst zou ik nu een toverstokje willen om Ayoub te kalmeren. Dan is het met weinig inspanning opgelost.”
Zowel bij Ayoub als zijn moeder, zit het kleine gevoelsemmertje snel vol en loopt het emmertje dus ook zo over. Yasmine raakt dan geïrriteerd en besluiteloos en Ayoub ontploft.
Pleasegedrag
Yasmine wil het allemaal vreselijk graag goed doen voor iedereen: haar werkgever, haar man en haar kinderen. Met dit pleasegedrag doet ze zichzelf te kort. Regelmatig is haar batterij helemaal leeg. En juist dàn stellen de kinderen haar vragen met als gevolg dat ze dan even helemaal niet meer wat wat ze moet doen.
Behoefte aan duidelijkheid en rust
En juist Ayoub is erg gevoelig voor de twijfeltaal van zijn moeder. Hij heeft behoefte aan duidelijkheid en aan een volwassene die op tijd bijstuurt en dit op een kalme manier doet.
Net te laat
En iedere keer is Yasmine net te laat met het bijsturen van haar zoon. En dat heeft vooral te maken met het feit dat ze ook net te laat is met het bijsturen van zichzelf. Doordat bij haar het emmertje volloopt, heeft ze geen oog meer voor de behoefte van haar zoon.
Als ik dit op een ontspannen moment met haar bespreek, is ze zich hier terdege van bewust. Alleen als het aankomt op het zetten van stappen in de goede richting, zoekt ze deze vooral buiten zichzelf.
Uitdaging alleen is niet genoeg
En daarom leg ik Yasmine uit dat het aanbod van uitdaging vanuit school echt niet voldoende is om Ayoub in balans te brengen. Sterker nog: door het aanbieden van werkjes in de zone van de naaste ontwikkeling, zal Ayoub’s geduld weer op de proef gesteld worden. Ayoub is immers altijd gewend geweest om over de leerkuil heen te springen. Het leren leren zal in het begin de nodige frustratie kosten.
Er is meestal niet één reden voor het feit dat kinderen zoals Ayoub zo snel ontploffen. Meestal is er sprake van een combinatie aan redenen: dus naast gebrek aan uitdaging kan er sprake zijn van onder- of overprikkeling, onduidelijke verwachtingen, te hoge verwachtingen, te weinig autonomie maar ook ouders of leerkrachten die te weinig opkomen voor hun behoefte.
Meer tijd uit liefde voor je kind
Als ik Yasmine dit uitleg slaakt ze een diepe zucht: “Ja maar ik wil er juist zijn voor mijn kinderen. Ik vind dat ze recht hebben op aandacht.” Ik geef haar gelijk en leg haar uit dat je pas oprechte aandacht aan je kind kunt geven als je daar zelf de ruimte voor hebt. Liefde voor je kind betekent dat je eerst goed voor jezelf moet zorgen.
“Waarom kon mijn moeder wel alles tegelijk en ik niet?,’ zucht Yasmine. En ondertussen weet ze ook wel dat haar moeder niet buitenhuis werkte en bovendien een heel ander karakter had. Yasmines’ moeder kon inderdaad bergen werk verzetten maar was enorm duidelijk met het stellen van grenzen: Yasmine wist precies wanneer ze haar moeder kon storen. En ze wist ook, dat als het gezin samen aan tafel zat, er oprechte aandacht was en na het eten tijd voor een spelletje. Overdag vermaakte Yasmine zich met vriendinnetjes of in haar eentje.
Zelfsturing
Om een kind als Ayoub goed te kunnen aansturen, moet je eerst goed het stuur van je eigen leven in handen nemen.
Ik geef Yasmine de opdracht om eens na te denken wat zij nodig heeft om weer in balans te komen.
Na een half uurtje laat ze me schoorvoetend en een beetje giechelig zien wat ze heeft opgeschreven. Bovenaan het lijstje staat ‘meer alleentijd’ en op de tweede plaats meer betrokkenheid van haar man bij de opvoeding.
Niet klagen maar vragen
Ik bespreek met Yasmine hoe ze haar man kan vragen om meer betrokkenheid en hoe ze dit voor zich ziet. Voor ik het weet verzandt Yasmine in aanklaaggedrag: “Ja, weet je, het is een ontzettende lieve man hoor maar als hij uit het werk komt dan verdwijnt hij onmiddellijk naar de schuur om aan de auto te klussen. De kinderen hebben dan juist zijn aandacht nodig. En ik wil even de ruimte hebben om te koken, snap je?” “Ja ik snap je maar hoe zou je hem kunnen vragen om meer betrokkenheid?”, vraag ik.
“Oooh haha ja gewoon uh, Sef, zou je voortaan uit je werk aandacht aan de kinderen willen geven zodat ik rustig kan koken? Of zouden we een afspraak kunnen maken over wie er kookt?”
Hoe gaat het nu met Ayoub en Yasmine
Yasmine: “Ja Ayoub is nog steeds meneertje ongeduld maar doordat ik veel rustiger op hem reageer, doven de vuurtjes veel sneller. Ik heb nu meer energie en zoals je al aangaf bedenk ik de avond voor de volgende dag wat er op het programma staat. Dit bespreek ik met mijn man en kinderen. Ik heb nu ook wat meer geduld om naar hun ideeën te luisteren. Ik weet nu veel duidelijker wat ik wil en dat is te merken aan Ayoub. Als ik nu ‘nee’ zeg weet hij dat ik het meen. Hij kan dan nog wel even driftig worden maar ik merk wel doordat ik er geen aandacht meer aan geef, hij sneller kalmeert.
Ik laat de touwtjes nu ook wat vaker vieren. Als het even een dag net wat anders loopt dan probeer ik niet meer koste wat kost toch de plannen er doorheen te drukken. Ik denk nu vaker ‘morgen is er weer een dag’.
En het verraste me hoe snel Sef, mijn man, meedacht in een plan om mij te ontlasten. Hij kwam met hele praktische voorstellen. We hebben nu afgesproken dat hij het klussen beperkt tot twee avonden in de week wanneer de kinderen in bed liggen. Ik ga dan naar de yoga en de babyfoon staat bij hem in de schuur. En zo doen we allebei iets waar we energie van krijgen.
Op zaterdagmiddag ga ik nu voortaan wandelen met een vriendin van me. Dan praten we heerlijk bij. Ja, ik merk dat mijn kinderen ook vrolijker worden nu ik wat meer aan mezelf denk.”
De namen in dit blog zijn uit het oogpunt van privacy gefingeerd.
Leestip:
- Stop met pleasen van Andrea Mathews
- Leef meer, denk minder van Pia Calessen
- Stop met aardig zijn van Thomas d’Assembourg
- Het boek waarvan je wilde dat je ouders het gelezen hadden door Philippa Perry
