Is jouw hoogbegaafde kind ook zo snel verveeld?

In mijn praktijk hoor ik ouders vaak zeggen dat hun hoogbegaafde kind zich zo snel verveelt. Stapels Smart-games, de nieuwste uitbreidingssets van Gravitrax, dozen technisch Lego, vullen de kast. Maar alles blijft onaangeroerd. Herkenbaar? 
De vraag is waar die verveling vandaan komt? Is dit spelmateriaal werkelijk zo saai? Zou het ook kunnen dat je kind het overzicht verliest of dat het afhaakt nadat het de oplossing niet snel genoeg gevonden heeft? 

Bij de tienjarige Jelmer bleek verveling niet de oorzaak te zijn. Lees hier hoe hij het plezier in het spelen van een spel weer terugvond.

Uit de praktijk: Jelmer

Jelmer (10) is bij mij aangemeld omdat de ouders enorm aanlopen tegen het feit dat hij de stemming thuis behoorlijk bepaalt. Jeroen, de vader van Jelmer: “Hij is thuis niet vooruit te branden. Hij hangt het liefst op de bank. Jelmer zeurt de hele tijd om schermtijd. En doordat hij zich verveelt, zoekt hij het vermaak in het uitdagen van zijn jongere broertje. En dat terwijl we bijna een speelgoedwinkel kunnen openen, zoveel keuze heeft hij.”

Nieuwsgierig

Als ik Jelmer voor het eerst ontmoet, loopt hij nieuwsgierig de praktijkruimte in. Alles wat hij kan vastpakken, gaat even door zijn vingers. En als ik hem vraag of hij in is voor een spel, reageert hij direct enthousiast. Om op ‘stoom’ te komen spelen we eerst een potje Dobble. Vervolgens besluit ik een Smart-game uit de kast te pakken. Ik zag bij het spelletje Dobbel dat Jelmer graag de competitie aangaat tegen de ander. Nu pak ik bewust een levelspel om eens te observeren hoe hij de uitdaging tegen zichzelf aangaat. 

Impulsief

Ik leg Color Code en Penguins on ice op tafel. Het zijn spellen die een beroep doen op de organisatie, concentratie, planning en ruimtelijk visuele waarneming. Jelmer maakt vlot een keuze. Hij schuift Penguins on ice resoluut aan de kant, en zegt: “die ken ik al…heel saai..” En vervolgens kiepert hij de inhoud van Color Code op de kop en roept: “Oh makkie, ik zie het al.” En voor ik maar iets kan zeggen, vliegt hij zonder aarzeling door het eerste level heen. Hij besluit daarop gelijk een sprong te maken naar level 70. Jelmer gaat impulsief en via trial and error te werk.

Frustratie

Ik zie de rusteloosheid en frustratie toenemen en na een aantal pogingen gooit hij het spel ferm aan de kant. “Heb je nog een ander spel? Ik vind dit niets aan.” Ik ga een eindje mee in zijn emotie en zeg met een lach: “Tjonge, volgens mij heb je nu wel zin om het spel door de kamer te gooien of niet.” Deze opmerking haalt wat druk van de ketel. Jelmer geeft eerlijk toe dat hij het ‘haat’ als het niet in één keer lukt. Zijn vader vult aan: “Ja, thuis zijn de spelletjes wel eens letterlijk door de kamer gevlogen.”

Even afstand

Ik stel voor dat we even afstand nemen van het spel. Als Jelmer weer gekalmeerd is besluit ik het spel er nog eens bij te pakken. Ik negeer het gezucht en gesteun van Jelmer. Ik ga met Jelmer even een flink aantal levels terug zodat hij even weer het succes ervaart. Vervolgens gaan we stap voor stap verder. Hij zet goed door totdat hij weer op frustratieniveau komt. Ik geef hem twee aanwijzingen: “Kijk goed naar de richting waarin het figuur loopt en denk na over de volgorde waarin je de puzzelstukjes legt.

Meer rust en een duidelijke strategie

Deze twee hints zorgen ervoor dat Jelmer met meer rust en met een duidelijke strategie te werk gaat. En waarachtig, dit zorgt voor succes. Ik zie een grote glimlach op zijn gezicht verschijnen. Dit smaakt naar meer. Op deze wijze pakt hij de volgende levels aan en speelt het spel helemaal uit. 

Van haasje over naar de leerkuil

“Pap, mag ik ook zo’n spel. Ik vind dit super cool,” zegt Jelmer enthousiast. Jeroen, de vader van Jelmer, verslikt zich door dit verzoek bijna in zijn koffie en zegt: “Jongen, heb je thuis al eens in de kast gekeken? Je weet niet half meer wat je hebt.”

We pakken de leerkuil er eens bij en Jelmer wordt zich bewust dat hij altijd ‘het haasje over was’. En als ‘de haas door de leerkuil’  moest dan haakte hij vroegtijdig af om vervolgens het spel nooit meer aan te raken. 
Ik spreek met vader en zoon af dat ze thuis één van de spellen kiezen en eerst samen het spel spelen. Op die manier kan Jeroen goed observeren wanneer Jelmer vastloopt. Jelmer krijgt de opdracht om mij de volgende keer te vertellen welke strategie hem heeft geholpen om tot de oplossing te komen. Opgewekt verlaten Jelmer en Jeroen het pand.

Van weerstand naar leerplezier: 8 tips om de leerkuil te trotseren

Herken je je kind in het gedrag van Jelmer? Vermijdt je kind het liefst elke hindernis? Hoog tijd om het stof van de spellendozen af te blazen en samen aan de slag te gaan. Ik zet de tips nog even op een rij.

  1. Om de endorfine een beetje aan te wakkeren, adviseer ik om een gezelschapspelletje te spelen dat kort duurt en zorgt voor een beetje ‘actie in de taxi’. Ik speelde met Jelmer Dobble maar er zijn uiteraard nog veel meer leuke reactiespelletjes. 
    Vervolgens kun je mooi een overstap maken naar een Smart-game. Er zijn diverse Smart-games te koop. Elk spel heeft ze eigen doel.
  2. Voorkom keuzestress: leg  hooguit 2 spellen op tafel en laat je kind er eentje kiezen.
  3. Geef je kind de gelegenheid om zijn eigen aanpak. uit te vinden: voorkom dat je direct de regie gaat overnemen en gaat vertellen hoe je kind de taak moet aanpakken. Hoogbegaafde kinderen hebben veel behoefte aan autonomie.
  4. Zie je de frustratie toenemen, spiegel dan het gedrag. Vergeet niet om humor te gebruiken. Zucht een eindje mee en benoem het gevoel: “pff, nou nou…lastig hè?” Blijf authentiek en voorkom cynisme. 
    Jij kent je kind het beste: sommige kinderen hebben liever dat je even zwijgt.
  5. Stel denkstimulerende vragen of neem even afstand: als je ziet dat je kind nog in de oranje zone zit, kun je heel goed vragen stellen die het kind op weg helpen. Merk je dat je kind al hoog in het oranje zit dan kun je beter even een break nemen. Altijd goed om even een afleiding te zoeken: springen op de trampoline of een balspel. Ga pas verder als je kind gekalmeerd is. Accepteer dat je bij sommige kinderen even geduld moet hebben. Het kan best zijn dat je het spel een dagje aan de kant moet leggen.
  6. Maak zo nodig even een tussenstap: los eerst even samen een level op of doe het voor.
  7. Geef zelf het goede voorbeeld: voorkom dat je zelf in het rood schiet en je geduld verliest. Als jij schreeuwt van frustratie mag je niet verwachten dat je kind wel kalm blijft bij tegenslag. Tel even tot tien, zodat je kalmeert en houd het speels.
  8. Leer het een ander: een mooie manier om de geleerde vaardigheden te doen beklijven is je kind te vragen om het spel eens uit te leggen aan een broertje, zusje of vriendje.

De namen in dit blog zijn uit het oogpunt van privacy, gefingeerd.

Wil je voortaan meer tips van Smart-Ease in je mailbox? Klik hier
Vond je dit nuttig? Dan kun je het delen!
Geplaatst in Blog, Executieve functies, Gedrag en emoties, Leren leren, Uit de praktijk.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *