Hoogbegaafd en secuur leren werken

OP ZOEK NAAR TIPS BIJ HOOGBEGAAFDHEID EN LEREN LEREN? KLIK HIER

(Hoog)begaafde kinderen, hun ouders en leerkrachten komen op het gebied van onderwijs een aantal flinke uitdagingen tegen. Eén van deze uitdagingen is leren leren. Leren leren is een containerbegrip. In de praktijk hoor ik ouders en leerkrachten vaak zeggen: “ja, hij moet leren leren hè”? Maar wat moet het kind dan precies leren? Onder leren leren vallen een flink aantal deelvaardigheden. Secuur werken is één van die vaardigheden. Hoogbegaafde kinderen vinden dit van tijd tot tijd best een uitdaging.

Talent x inzet x strategie

Veel (hoog)begaafde kinderen halen in het primair en voortgezet onderwijs niet de resultaten die je gezien hun talent zou mogen verwachten. Belangrijk om te analyseren wat de oorzaak is van de slechte resultaten. Tijl Koenderink (2012) wist de analyse te vergemakkelijk door middel van een mooie formule: talent x inzet x strategie = resultaat. Aan deze formule zou ik graag nog iets willen toevoegen: talent x inzet x strategie x zelfvertrouwen/ emotieregulatie = resultaat.

Stel, het kind heeft veel talent, lage inzet en weinig strategie dan is het logisch dat het resultaat teleurstellend is. Je hoeft geen accountant te zijn om te snappen dat een kind met minder talent, hoge inzet en een bewuste/passende leerstrategie veel betere resultaten haalt.
Benjamin is een jongen die ondanks zijn talent en de juiste inzet toch geen goede resultaten haalde. Je kunt je voorstellen dat dit wat deed met zijn zelfvertrouwen. Hij raakte in paniek en was bijna van plan de handdoek in de ring te gooien. Gelukkig wist hij zich te herpakken en leerde hij van deze tegenslag.

Uit de praktijk: Benjamin.

“Ik ben gewoon slecht in de talen. Ik leer steeds heel hard maar de cijfers blijven laag. Wanneer kan ik die rottalen nou laten vallen?” “Benjamin kijkt me wanhopig aan. Zijn moeder vervolgt: “ik snap er ook niets van dat hij zulke lage cijfers haalt. Als ik hem overhoor, kent hij het feilloos.” Moet hij naar bijles of naar huiswerkbegeleiding? Wat denk jij?”

Benjamin zit in de derde klas van het VWO. Met de exacte vakken heeft hij geen problemen. De talen zijn het grote struikelblok. Om dyslexie uit te sluiten is hij in het begin van het schooljaar door een orthopedagoog gespecialiseerd in hoogbegaafdheid* getest op dyslexie. Hiervan bleek geen sprake te zijn.

Benjamin spant zich voldoende in. Hij leert de taalvakken een paar dagen van te voren. Zijn moeder overhoort hem mondeling. Zij geeft aan dat hij de inhoud goed beheerst. Wat is dán de reden dat Benjamin onvoldoendes haalt?

Foutenanalyse

Ik vraag Benjamin welke fouten hij maakt. Hij moet het antwoord schuldig blijven maar hij  heeft er wel aan gedacht om  de toetsresultaten mee te nemen.

Gelukkig bestaat de toets van Frans uit zinnen die hij moet aanvullen. Ik zeg ‘gelukkig’ omdat je dan goed kunt zien wat de bedoeling was. Leerlingen krijgen het toetsresultaat vaak mee naar huis zonder de vragen. Ze kijken de toets vaak samen na met de klas; ze weten dan wel wat de antwoorden moeten zijn maar missen de persoonlijk feedback. Grote kans dat ze de volgende keer dezelfde fouten maken.
Als je de vragen niet weet wordt het lastig om te analyseren waar ‘de adder’ zit. Uiteindelijk kunnen er diverse redenen zijn waarom de toetsresultaten laag uitvallen. Enkele praktijkvoorbeelden die geregeld voor komen:

  • Het kind heeft de vraag niet goed gelezen.
  • Het kind snapte de vraag niet.
  • De vraag bestond uit deelvragen en het kind heeft een deelvraag vergeten.
  • Er stonden vragen op de achterzijde van het blaadje en deze heeft het kind niet gezien.
  • Het kind heeft het antwoord niet nauwkeurig geformuleerd,
  • Het kind maakt slordigheidsfouten.

Je kunt dan nog zo goed hebben geleerd en de leerstof beheersen, als je een vraag vergeet, je leest de vraag niet goed of je geeft maar een half antwoord op de vraag, dan kost het je punten.

Ik bekijk de toets en ik zie al snel waar het probleem zit. Hij heeft alle antwoorden ingevuld. Het zijn de goede woorden maar Benjamin maakt slordigheids- en toepassingsfouten:

  • Hij vergeet regelmatig de accent grave of de accent aigu. Bijvoorbeeld: a la maison in plaats van à la maison.
  • Hij past de werkwoorden en meervoudsvormen verkeerd toe.

Bij het vak Duits zie ik vooral slordigheidsfouten. Hij vergeet overal de hoofdletters. Sommige woorden spelt hij verkeerd.
Dit kost hem al met al veel punten.

Doelen stellen: babysteps

Benjamin staat voor Frans een 5;1 en voor Duits een 4;3. Om de lat niet te hoog te leggen spreken we af dat we voor Frans toewerken naar een 6 en voor Duits naar een 5;5. Mocht het toch een hoger cijfer worden dan valt het alleen maar mee.

De juiste strategie: secuur werken

Ik raad Benjamin en zijn moeder aan om zich bij beide vakken te focussen op het schrijven. Benjamin krijgt de volgende adviezen:

  1. Maak gebruik van Studygo. Dan oefen je ook hoe je de woorden moet schrijven. Vraag je moeder om te checken of je de woorden goed hebt ingevoerd.
  2. Voer de woorden van een nieuw hoofdstuk direct in via WRTS. Dit scheelt je vlak voor een proefwerk veel werk.
  3. Maak er een gewoonte van dat je de ingevoerde woorden direct even oefent. Dit kost je misschien 10 minuten. 5x tien minuten oefenen is effectiever dan een 50 minuten achter elkaar oefenen.
  4. Maak je huiswerk zorgvuldig.
  5. Laat je ook schriftelijk overhoren.. Vraag of je moeder niet alleen mondeling maar ook schriftelijk overhoort.
  6. Oefen ook vanuit het werkboek: Bij veel vakken maken leerlingen gebruik van een werkboek. Hierin staan oefeningen om de leerstof toe te passen. Benjamin leerde voor een toets nooit uit het werkboek. Hij kon de werkwoordvervoeging van Frans heel goed ‘opdreunen’ uit zijn hoofd maar vervolgens kon hij het niet toepassen in de toets. Ik adviseer hem een kopie te maken van de oefeningen uit het werkboek voordat hij voortaan de oefeningen voor het huiswerk invult. Op die manier kan hij als voorbereiding op een toets de oefeningen uit het werkboek nog een keer maken.
  7. Controleer de antwoorden van de toets zorgvuldig voordat je deze inlevert.

Hoe is het nu met Benjamin?

Benjamin ging aan de slag met de tips rond secuur werken. Zijn moeder en zus overhoorden hem regelmatig schriftelijk. Hij heeft zijn eigen verwachtingen overtroffen; de 2 overhoringen en het proefwerk voor Duits, hebben het volgende resultaat opgeleverd: voor Frans haalde hij een 7; 2 en een 8;1 en voor Duits een 7;8. Dit smaakte naar meer.

Zo zie je maar weer: soms is er slechts een kleine aanpassing nodig om de leerresultaten te verbeteren. De aanpak van Benjamin is verbeterd, de leerresultaten zijn goed en niet onbelangrijk: zijn zelfvertrouwen is enorm toegenomen.
Binnen enkele sessies was het ‘lek boven water’ en konden Benjamin en zijn ouders zelfstandig aan de slag.

Meer lezen over leren leren:

Leren Hoe? Zo! Hoe pak je examens aan? Reken af met faalangst! Hoe plan je efficiënt? Upgrade je geheugen!

Breindidactiek

De hond heeft mijn huiswerk opgegeten! Leer kinderen zelf organiseren en plannen

Breinlink voor ouders: je kind helpen leren

Handige websites:

Studygo
ezelsbruggetje.nl
www.lereniseenmakkie.nl
http://audivididici.nl/

*Hoogbegaafde kinderen maskeren vaak de kenmerken van dyslexie. Bij testen halen ze meestal nog resultaten die zo hoog zijn dat er niet aan dyslexie wordt gedacht. Heel belangrijk om je kind daarom te laten testen door een orthopedagoog die ook gespecialiseerd is in hoogbegaafdheid.

Smart-Ease helpt

Blijven de leerresultaten van jouw (hoog)begaafde  kind achter en vraag jij je af hoe je kind het beste geholpen kan worden? Maak een afspraak

Maak nu een afspraak
Vond je dit nuttig? Dan kun je het delen!
Geplaatst in Blog, Dyslexie en dyscalculie, Executieve functies, Faalangst en onderpresteren, Gedrag en emoties, Leren leren, Uit de praktijk.

4 reacties

  1. Mooi artikel, Henriëtte! Duidelijk en concreet beschreven. Herkenbaar voor ouders en docenten.
    En nog steeds actueel!

    • Dank je Arthur!
      Ik hoop dat het vruchten afwerpt 😉

  2. Wat herkenbaar om te lezen allemaal. Ook die blog over begrijpend lezen. Ik zie veel overeenkomsten met Mn eigen dochter.
    Zij zit nu in groep 8 met een zeer tegenvallend voorlopig advies.
    Alleen is de vraag waar beginnen we en hoe zorg ik ervoor dat ze dingen van mij aanneemt.
    Helaas voor ons zit jij veel te ver weg. Ken jij iemand in de omgeving Amsterdam?

    • Dag Irene, goed te horen. Dank je. Ja het is niet altijd makkelijk om je eigen kinderen te overtuigen en aan te zetten tot actie. Ik adviseer je om eens contact op te nemen met Fanny Cattenstat van Grip op talent. En anders heeft zij vast mensen in haar netwerk die je verder kunnen helpen. Veel succes!!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *