Stress in de ochtend? 10 tips voor een ontspannen ochtendroutine

HEFTIGE EMOTIES EN EEUWIGE DISCUSSIES? ZO KRIJG JE HET STUUR WEER IN HANDEN

Executieve functies heb je de hele dag nodig. Het begint al bij het wakker worden.
Kinderen moeten deze vaardigheden nog ontwikkelen en daar is geduld voor nodig. Misschien herken je dit: je staat ’s ochtends op tijd op omdat je naar je werk moet. Je hebt alles al goed voorbereid: je tas staat klaar, de ontbijttafel is gedekt. Nu alleen nog zorgen dat je kind op tijd klaar staat. Maar wat blijkt, je kind is niet vooruit te branden. Het enige wat je hoort is: “jahaa, ik kom zohoo.” Ondertussen tikt de klok verder en als puntje bij paaltje komt, sta je ruim een uur later met het zweet op je voorhoofd bij de schooldeur. Je kind loopt mokkend de klas in. Jij komt compleet leeggezogen op je werk.

En je denkt wederom: ‘morgen gaat me dit niet weer overkomen’. Dat dacht de moeder van de zevenjarige Amy ook. Maar helaas lukte het haar niet om op eigen kracht dit patroon te doorbreken. Evelien, de moeder van Amy maakte een afspraak met me. Lees hier hoe we er samen voor zorgden dat de ochtendroutine ontspannen verliep:

Uit de praktijk: Amy

Amy zit in groep 4. Het is een pientere maar ook pittige tante met een sterke eigen wil. Over het algemeen weten de ouders van Amy dit in goede banen te leiden. Alleen in de ochtend is er continu strijd. Evelien, de moeder van Amy heeft me inmiddels verteld waar wat haar betreft de schoen wringt. In overleg met ouders ga ik met Amy in gesprek om haar kant van het verhaal te horen.

Tijdsdruk en chaos

Amy geeft aan dat ze zoals het ’s ochtends nu gaat, ook helemaal niet fijn vindt: “mama, roept elke keer ‘schiet nou op, we komen te laat’. Ik vind dat heel erg vervelend. Ik word daar zenuwachtig van. Ik weet niet hoe het komt maar ik kan dan mijn spullen niet zo gauw vinden, doe alles te snel en moet dan wel tien keer naar boven omdat ik weer wat vergeten ben. 
Amy lijkt door de tijdsdruk chaotisch te worden. 

Overzicht van de ochtendroutine

Samen met Amy breng ik de stapjes van de ochtendroutine in kaart. Amy kan heel goed vertellen wat er ’s ochtends allemaal moet gebeuren voordat ze de huisdeur achter zich dicht kunnen doen. Ze schrijft het nauwkeurig onder elkaar. Ik vraag haar vervolgens hoe lang ze over elke stap denkt te doen. Amy kan al goed klokkijken en schrijft de tijd er zelf achter.

Samen naar de oplossing

Amy wil eigenlijk net als haar moeder dat de ochtend harmonieus verloopt. Ik vraag Evelien en Amy of ze eens onafhankelijk van elkaar kunnen bedenken hoe we dit doel kunnen bereiken. Amy pakt gelijk een papier en stiften en zoekt een rustig plekje op. Evelien schrijft op haar beurt ook een voorstel. 

Na een kwartiertje geef ik Amy eerst de beurt om te vertellen wat een goede oplossing is om op tijd naar school te komen. Amy: “Nou, ik zou heel graag dat lijstje met stappen willen gebruiken dat we zojuist hebben gemaakt. Misschien is het dan handig dat ik een klok op mijn kamer krijg. Ik zou het dan wel fijn vinden als mama me wakker maakt. Maar daarna wil ik met rust gelaten worden. Dus niet zoals altijd, de hele tijd boos op mijn kamer komen en vragen of ik al klaar ben. Ik kan dit best alleen. En als er dan nog tijd over is dan zou ik het leuk vinden om nog even de Donald Duck te lezen.”
Amy had duidelijk behoefte aan vertrouwen en autonomie.

Vertrouwen

Nadat Evelien haar dochter rustig heeft laten uitpraten, zegt ze: “Wauw, wat heb je daar goed over nagedacht. Ik realiseerde me niet dat je zenuwachtig werd van mij. Lijkt me een heel goed plan om op jouw slaapkamer een klok te hangen. Wat mij betreft gaan we het morgen direct proberen. Ik heb er vertrouwen in.” 
Deze positieve bemoediging levert Evelien een dikke knuffel op van haar dochter.

Hoe is het nu met Evelien en Amy?

Amy: “Ik vond het heel fijn dat mama me met rust liet. Het lijstje hielp heel goed. Ik vergat gelukkig niets. De eerste dag was ik zelfs al om 7:15 uur beneden en kon ik na het ontbijt zelfs wel twee Duckies uitlezen.” 

Evelien: “De eerste drie dagen ging het echt fantastisch. Ik was blij verrast en kwam vol energie op mijn werk. De derde dag verslapte de aandacht. Toen hebben we op jouw advies gelijk diezelfde avond weer even een gesprekje gehad hoe we ervoor konden zorgen dat het de volgende dag weer goed zou gaan. Ja, wat dat betreft moet ik mezelf ook geen illusies maken dat een zevenjarige dit direct uit zichzelf foutloos doet. Zoals jij al aangaf: ‘voorkom frustraties en accepteer dat je met enige regelmaat de afspraken weer moet aanscherpen’. Ik heb geleerd dat ik haar van de ene kant wat meer los moet laten en dat ik aan de andere kant de zaagsnede scherp moet houden.”

10 tips voor een ontspannen ochtendroutine

Loop jij ook aan tegen een moeizame ochtendroutine? Ik zet bij deze een aantal tips op een rij:

  1. Bespreek op een rustig moment met je kind, neutraal wat je ziet: ‘ik zie dat we in de ochtend vaak te laat komen en daardoor niet aardig zijn naar elkaar toe’. Zwijg daarna een momentje. Sommige kinderen kunnen zich aangevallen voelen en zullen even de emoties kwijt moeten. Toon begrip, ga vooral niet in discussie en laat het gevoel er even zijn. Soms moet je even een korte pauze nemen om het gesprek vervolgens op een rustig moment voor te zetten. Je kind zal naar je luisteren als het ook gehoord wordt.
  2. Formuleer het doel positief. Voorkom een ‘niet-boodschap’: leer je kind wat het WEL mag doen in plaats van NIET. In het voorbeeld van Amy hebben we het volgende doel gesteld: ‘ik zou het fijn vinden als we lekker ontspannen (zonder gehaast en gemopper) tussen 8:00 en 8:15 uur op school zijn’.
  3. Laat je kind meedenken in de weg naar de oplossing toe. (Hoogbegaafde) kinderen hebben er behoefte aan om hun stem te laten gelden in het vinden van een oplossing.
  4. Liggen de meningen uit elkaar, pak dan de gulden middenweg. Op die manier heeft je kind toch het gevoel gehoord te zijn en hierdoor zul je merken dat je kind betrokken is.
  5. Hang de afspraken op een zichtbare plek op. Is je kind de afspraak vergeten, gebruik dan een vriendelijke herinnering en vermijd preken en zeuren. Het enige wat je hoeft te doen is wijzen naar de afspraken. Laat je niet verleiden om in de discussie te gaan. Wijzen is echt meer dan genoeg 😉 
  6. Zorg voor een kapstokje: breng de stappen die het kind moet maken in kaart (opstaan, plassen, wassen, haren  aankleden (die stapjes kun je ook nog opschrijven), haren kammen, ontbijten, tanden poetsen, tas inpakken etc.). Sommige hoogbegaafde kinderen raken anders snel de weg kwijt in hun volle hoofd. Je kunt de stappen onder elkaar opschrijven op een stevig karton. Zet een wasknijper bij elke stap die genomen is. Er zijn overigens ook hele handige aftekenlijstjes te koop.
  7. Neem de tijd om te oefenen: het ene kind heeft meer oefenstapjes nodig dan het andere. Amy was erg gemotiveerd en wilde zelf heel graag dat het beter ging. Verwacht dat niet van elk kind.
    Bespreek op een vast moment wat er goed ging en wat er eventueel beter zou kunnen. Verwacht niet dat je kind het in één goed goed doet.
  8. Moedig je kind aan door te benadrukken wat er goed ging.
  9. Goed voorbeeld doet goed volgen: zorg dat je zelf de stappen zet die nodig zijn en zorg dat je kalm blijft als het even tegenzit
  10. Hou het speels. Soms helpt het om je kind uit te dagen: “Het zal mij benieuwen of jij morgen om 7:30 uur alle stapjes van het lijstje genomen hebt.” Of: “Vanochtend vond ik het heel fijn dat je al om 7:45 uur helemaal klaar was. Wat denk je: zou je morgen 5 minuten eerder klaar kunnen zijn?”
HERKEN JE JE KIND IN AMY EN KUN JIJ WEL EEN STEUNTJE IN DE RUG GEBRUIKEN? MAAK EEN AFSPRAAK

Leestips:

Ben je blij met deze tips en wil je voortaan vaker tips in je mailbox? Klik hier

Vond je dit nuttig? Dan kun je het delen!
Geplaatst in Blog, Executieve functies, Gedrag en opvoeding, Uit de praktijk.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *