Opvoedopstelling: van consequent naar congruent
Hoogbegaafde en hoogsensitieve kinderen pikken veelal de emoties op uit hun omgeving. Soms lijkt het alsof ze dwars door iemand heen kunnen kijken. Jonge kinderen die nog geen woorden kunnen geven aan wat ze voelen, kunnen voor hun omgeving een ‘spiegel’ zijn. Je ziet in het gedrag van het kind terug wat jij voelt. Soms lijken het net puppy’s: ze ‘ruiken’ of je meent wat je zegt. M.a.w. of je vanuit de volle overtuiging handelt. Bespeuren ze twijfel in jouw gedrag dan zie je dat onherroepelijk terug in het gedrag van het kind.
Als je je hier als ouder of leerkracht niet bewust van bent, kan het gebeuren dat het kind onterecht wordt terechtgewezen op zijn of haar gedrag.
Ik hoor ouders in mijn praktijk vaak verzuchten: “Maar ik ben wel consequent, waarom luistert mijn kind desondanks niet?”
Het is heel goed mogelijk dat je consequent bent, maar de vraag is of je ook congruent bent.
Volledig congruent zijn: wat is dat?
Volledig congruent zijn betekent dat wat je van binnen voelt, wat je denkt en wat je zegt samenvallen: walk your talk .
Ik leg je aan de hand van voorbeelden uit wat er gebeurt als je niet congruent bent:
Uit de praktijk: Ayoub
De zevenjarige Ayoub is onlangs getest. De reden van de test was dat Ayoub steeds vaker boze buien had. De ouders vroegen zich af wat de oorzaak van de boze buien was: was hij dan toch hoogbegaafd?, of was er sprake van ADHD? Ayoub was volgens de ouders namelijk wel een heel pienter mannetje maar ook vreselijk druk en driftig. En vooral met dat laatste stelde hij zijn moeder behoorlijk op de proef.
Yasmine herkent de gevoeligheid en het ongeduld van Ayoub in haarzelf. Ze vindt het heel naar als Ayoub verdrietig is maar ze raakt geïrriteerd als hij geen geduld kan opbrengen voor een taak. Het gevolg is dat ze het één zegt en het ander doet.
Yasmine is niet congruent. Ayoub spiegelt dit met zijn gedrag.
Uit de praktijk: Marcel en Irene
Marcel en Irene, ouders van de vierjarige Stef en de zevenjarige Sophie, lopen momenteel op hun tandvlees. Hun kinderen lijken ‘s avonds de regie over te nemen in huis. Marcel en Irene hebben pas tegen 22:00 uur me-time.
Irene vertelt dat Marcel en zij niet op één lijn zitten daar waar het gaat om de avondroutine. Uit hun verhaal wordt duidelijk dat ze van tevoren afspraken maken maar dat zo tegen de tijd dat het echt tijd is om naar bed te gaan, bij Marcel de twijfel toeslaat:
“Ach, ja dan spelen ze nog zo lekker. Dan denk ik ‘wat maakt dat kwartiertje later dan toch uit. Dat moet toch kunnen.”
Marcel heeft dus met Irene een afspraak gemaakt maar eigenlijk stond hij er niet achter: hij was niet congruent. Marcel voelt van binnen iets anders dan dat hij zegt. En dat voelen Stef en Sophie. Zij pakken onmiddellijk die ruimte en zetten alle middelen in om tijd te rekken. Ze spiegelen het gedrag van Marcel.
Voldoen aan verwachtingen
Misschien herken jij het dat je net als de moeder van Ayoub wilt voldoen aan de verwachtingen van de ander. Of dat je net als Marcel, het moeilijk vindt om door te pakken.
Als je als ouder niet helemaal jezelf bent of kunt zijn omdat je nog te maken hebt met (onverwerkte) pijn uit het verleden, dan kan het moeilijk zijn om aan de normen te voldoen. Dan ben je meer bezig om te voldoen aan de verwachtingen dan te doen wat eigenlijk bij je past en waar je je goed bij voelt.
Je handelt dan eigenlijk tegen je gevoel in. Je handelt in eerste instantie vanuit de ratio, terwijl je gevoel iets anders zegt. In dat geval ben je niet congruent in de boodschap naar je kind.
Ontspannen opvoeden door middel van een opvoedopstelling
Een opvoedopstelling zorgt ervoor dat je als ouder weer kunt leven vanuit je eigen overtuiging en gevoel. Oude pijn en verstrikkingen worden opgelost: je kunt weer zijn wie je bent. Je vertoont dan niet alleen consequent gedrag maar je bent ook congruent. Je voelt je krachtig en volledig aanwezig.
En dat voelen kinderen. Ze volgen je dan vanzelf want ze ervaren en zien je kracht. Ze voelen dat jouw ‘ja’ een echte ja is en jouw ‘nee’ een nee. Er is geen ruis want je bent duidelijk. Dit geeft rust bij het kind.